ამიოტროფული ლატერალური სკლეროზი

დაავადების აღწერა

გამომწვევი მიზეზი

ალს-ის დროს კვდებიან ის ნერვული უჯრედები, რომლებიც აკონტროლებენ კუნთების ნორმალურ მოძრაობას, შესაბამისად თქვენი კუნთბი თანდათანობით სუსტდება და ქრება. 

5-10 %-ში ეს დაავადება თანდაყოლილია. სხვა შემთხვევებს კი განსხვავებული მიზეზები აქვთ 
მკვლევარები ცდილობენ გაარკვიონ ალს-ის შესაძლო მიზეზები, მაგალითად: 

• გენეტიკური მუტაცია. სხვადასხვა გენეტიკურ მუტაციას შეუძლია გამოიწვიოს მემკვიდრული ამიოტროფული ლატერალური სკლეროზი, რომელიც ძალიან გავს დაავადების არამემკვიდრულ ფორმას.
• ქიმიური დისბალანსი. ამ დაავადების მქონე პაციენტებს აქვთ ორგანიზმში ნორმალურზე მეტი რაოდენობის გლუტამატი, ქიმიური ინფორმაციის გადამტანი ტვინში- ნერვული უჯრედების გარშემო მყოფ თავზურგტვინის სითხეში. ჭარბი რაოდენომით გლუტამატი ტოქსიურია ზოგიერთი ნერვული უჯრედისათვის
• არაორგანიზებული იმუნური პასუხი. ზოგჯერ ადამიანის იმუნური სისტემა იწყებს შეტევას საკუთარი სხეულის ნორმალური უჯრედების წინააღმდეგ, რის შედეგადაც კვდება ნერვული უჯრედები.
• ცილების არანორმალური მოქმედება. არანორმალურმა ცილები შესაძლოა თანდათანობით დაგროვდნენ ნერვულ უჯრედებში და გამოიწვიონ მათი კვდომა

სიმპტომები

ალს-ის ადრეული სიმპტომები 

• სიარულის და სხვა ყოველდღიური მოქმედებების გართულება
• სისუსტე ფეხებში, ტერფებში და კოჭებში
• ხელის სისუსტე ან მოუქნელობა
• მეტყველების უნარის დაქვეითება ან გართულებული ყლაპვა
• კუნთის კრუნჩხვები ან უნებლიე მოძრაობები მკლავებში, მხრებსა და ენაზე
• თავის ზემოთ აწევასთან და ნორმალური პოზის შენარჩუნებასთან დაკავშირებული პრობლემები
• ეს დაავადება პირველად ძირითადად ხელებში, ტერფებსა და კიდურებზე იწყება და ვრცელდება სხეულის სხვა მიდამოებში. დაავადების პროგრესირებასთან ერთად კუნთები თანდათანობით სუსტდება. ეს სისუსტე ართულებს ღეჭვას, ყლაპვას, ლაპარაკსა და სუნთქვას.
• თუმცა ალს ზეგავლენას არ ახდენს შარდის ბუშტის და საჭმლის მომნელებელი სისტემის კონტროლზე. დაავადება აგრეთვე არ მოქმედებს თქვენს შეგრძნებებზე და აზროვნების უნარზე. პაციენტისთვის შესაძლებელია დარჩეს აქტიურად ჩართული ცხოვრებაში საკუთარ ოჯახთან და მეგობრებთან ერთდ